مؤسسه حقوقی آفرینش ارائه دهنده اطلاعات جامعه حقوقی و ثبتی درصدد است در مقاله ذیل مطالبی تحت عنوان امضاء الکترونیک ارائه نماید.
امضاءالکترونیک (تحریریه مؤسسه حقوقی آفرینش)
بهره مندی از دانش و فناوری اطلاعات در تمام جنبه های زندگی بشر، امروزه شرایطی را فراهم نموده است که رد پای حوزه فناوری اطلاعات و ابزارهای الکترونیک در روابط کاری و تجاری اشخاص نیز به شدت مشهود است. تصویب قوانین و مقررات حوزه تجارت الکترونیک و حضور این دانش نوپا در تنظیم قراردادها و تایید آنها از سوی اشخاص از جمله الزاماتی است که آشنایی با آن حائز اهمیت می باشد یکی از این دستاوردهای نوظهور اخذ و استفاده از امضاء الکترونیک در روابط کاری و تجاری در راستای تایید مدارک می باشد.
اخذ و استفاده از امضای الکترونیک امروزه از سوی سازمان ها و ارگان های دولتی و همچنین از سوی شرکت های بزرگ برای اشخاص، به منظور تایید اوراق و اسناد ، شرایطی را فراهم می کند که در این مطلب ،نحوه اخذ و استفاده از این امکان را بررسی نماییم.
فهرست مطالب:
تعریف امضای الکترونیک
مزایای استفاده از امضای الکترونیک
مرجع اخذ امضا الکترونیک
نحوه بهره مندی از امضا الکترونیک در سیستم ثبت اسناد و قوه قضاییه
موارد استفاده از امضا الکترونیک
تعریف امضای الکترونیک
بر طبق ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی ایران امضای الکترونیک به این شرح تعریف می گردد:
امضای الکترونیکی» (Electronic Signature) : عبارت از هر نوع علامت‌منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به «داده پیام» است که برای شناسائی امضاء‌کننده«داده پیام» مورد استفاده قرار می‌گیرد.
«امضای الکترونیکی مطمئن»(Secure/Enhanced/Advanced Electronic Signature) هر امضای الکترونیکی است که مطابق با ماده (10) این قانون باشد. یعنی : ماده 10 - امضای الکترونیکی مطمئن باید دارای شرایط زیر باشد:
الف - نسبت به امضاء کننده منحصر به فرد باشد.
ب - هویت امضاء کننده «داده پیام» را معلوم نماید.
ج - به وسیله امضاء کننده و یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد.
د - به نحوی به یک «داده پیام» متصل شود که هر تغییری در آن «داده پیام»
مزایای استفاده از امضای الکترونیک
لذا با توجه به تعریف فوق ذکر ، استناد به امضا الکترونیک ، خیلی از دعاوی مستند به این امر از جمله ادعای جعل امضا و تکذیب امضا را از میان برداشته و موجب ایجاد اسناد معتبر می گردد.
علاوه بر این بهره مندی از این امکان شرایطی مثل عدم مراجعه حضوری به ادارت ، امکان انعقاد الکترونیک قراردادها با شیوه مطمئن ، و همچنین تایید مدارک ارائه شده از سوی سازمان های دولتی را فراهم می نماید برای مثال با توجه به اعلام جدید اداره ثبت شرکت ها متتقاضیان ثبت شرکت سهامی خاص در تهران در حال حاضر برای تایید و اخذ آگهی الکترونیکی ثبت شرکت می بایتس از طریق سامانه ثبت من و امضا الکترونیک اقدام به دریافت مدارک خود نمایند این موضوع به تدریج در سایر ارگان ها و شهر ها نیز مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت لذا اخذ امضا الکترونیک و استفاده از آن از جمله الزامات نوظهور می باشد.
- امکان استفاده از این امضا در هر نقطه از دنیا بدون نیاز به حضور در مکانی خاص
- امنیت پیشرفته که اطمینان از اخذ امضا و احراز هویت شخص مورد نظر را در بر خواهد داشت
- ایجاد محدودیت در امضا اسناد و تعیین نفراتی که امکان بازکردن اسناد و امضا آن را دارند
- سرعت در انجام فرآیندهای کاری و بروکراسی اداری
- امکان ذخیره سازی متمرکز تمام اسناد به صورت مجازی و دستابی به سیر روند اجرایی و تایید مدارک
- حذف سیستم کاغذی اسناد و توجه به پروسه اجرایی اسناد الکترونیک
- صرفه جویی در وقت و منابع
- امکان ایجاد مدت زمانی مشخص برای اخذ امضا
از دیگر مزایای بهره مندی از امضا الکترونیک می باشد.
مرجع اخذ امضا الکترونیک
صدور و ساماندهی گواهی امضا الکترونیک از سوی مركز توسعه تجارت الکترونیکی در اختیار ارگان های زیر مجموعه قرار گرفته استبرای اخذ توکن امضا الکترونیک و گواهی مرتبط با آن می توان به مراکزی از جمله
- دفاتر پیشخوان خدمات دولت
- دفاتر اسناد رسمی
- دفاتر ثبت‌نام دولتی
- دفاتر ثبت‌نام خصوصی
مراجعه نمود. اخذ گواهی امضا الکترونیک نشان دهنده این است که که این امضا، به همین شکل و با همین طراحی، متعلق به صاحب آن است. استفاده از امضا الکترونیک در اسناد و مکاتبات موجب می شود که امکان انکار و تکذیب امضا از سوی صاحب آن رد شود. برای بهره متدی از امکانات امضا الکترونیک در کنار آن ثبت ام و عضویت در سامانه ثبت من که از جمله سامانه های زیر مجموعه ثبت اسناد و املاک کشور می باشد نیز الزامی است.
مراجع ذیصلاح برای اعطای امضاب الکترونیک در شهرها و استان ها با توجه به نیاز و امکان دسترسی افراد متغیر می باشد در حال حاضر تعداد زیادی از دفاتر اسناد رسمی این امکان را در کارتابل اجرایی خود داردند.
نحوه بهره مندی از امضا الکترونیک در سیستم ثبت اسناد و قوه قضاییه
جهت تایید موارد نیاز مند به امضا الکترونیک که از طریق سامانه ثبت من قابل مشاده می باشد به یکی از طرق ذیل می توان اقدام نمود :
الف) بازکردن سامانه "ثبت من" از طریق گوشی هوشمند و مشاهده مدارک قابل امضاء از طریق همان گوشی
در این حالت میبایست شخص دارای گواهی الکترون یر روی گوشی هوشمند بوده و جهت امضاء نرم افزار "کلید ثبت" بر روی گوشی هوشمند در حال اجرا باشد.
ب)بازکردن سامانه "ثبت من" از طریق سیستم شخصی رایانه و امضاء از طریق همان سیستم
در این حالت میبایست شخص دارای توکن سخت افزاری حاوی گواهی الکترونیر بوده و نرم افزار دستینه را بر روی سیستم نصب و اجرا نماید .
ج) بازکردن سامانه "ثبت من" از طریق سیستم شخصی رایانه و امضاء از طریق گوشی هوشمند
در این حالت میبایست شخص دارای گواهی الکترونیک روی گوشی هوشمند بوده و جهت امضاء نرم افزار "کلید ثبت" بر روی گوشی هوشمند در حال اجرا باشد و جهت مشاهده مدارک قابل امضاء از طریق گوشی هوشمند نسبت به اسکن QRCode که در رایانه نمایش داده میشود اقدام نماید.
موارد استفاده از امضا الکترونیک
از امضای الکترونیک می توان در موارد ذیل بهره گرفت:
- تایید اوراق و اسناد در بانک ها
- تایید اوراق و قراردادهای بیمه و مالی
- تایید اوراق اداری صادر شده از سوی ارگانها و سازمان های دولتی
- تایید اوراق قضایی
- تایید قراردادهای تجاری بین المللی
- تایید اوراق و اسناد تجاری صادر شده فی ما بین افراد در قراردادهای کاری رده بالا
- امکان استفاده از امضای الکترونیک در تایید ایمیل های ارسال شده
- بهره مندی از امضای الکترونیک در شرکتهای چند ملیتی
- امکان استفاده از این امضا در بخش بهداشت و درمان برای تایید نسخ و تجویز دارو
بنابراین با توجه به مطالب فوق ذکر نصب و عضویت در سامانه ثبت من ، نرم افزار کلید ثبت و نرم افزار دستینه از الزامات می باشد. لازم به ذکر است که بسیاری از خدمات الکترونیکی که از طریق سامانه ثنا در اختیار متقاضیان قرار می گیرد نیازمند امضا الکترونیک می باشد چرا که ارسال و ابلاغ اوراق ارائه شده ا ز سوی تمامی سازمان و ارگانها از جمله اداره مالکیت صنعتی زین پس از طریق سامانه ثنا قابل رویت و پیگیری می باشد و ملاک اطلاع رسانی این سامانه خواد بود .
با توجه به مطالب فوق الذکر و حرکت سیستم اداری و دولتی و همچنین تجارت الکترونیک به سوی تسهیل امور کاری و افزایش ضریب اطمینان ، اخذ و بهره مندی از امضا الکترونیک بسیار حائز اهمیت می باشد . برای آشنایی بیشتر با روال اجرای آن می توانید از مشاوره کارشناسان حوقی و صاحب نظران بهره مند شوید.
فایل راهنمای استفاده از امضای الکترونیک در سامانه ثبت من
تحریریه مؤسسه حقوقی آفرینش
نگارنده : معصومه صفری فرد کارشناس حقوقی حوزه شرکتها و مالکیت صنعتی
موسسه حقوقی آفرینش ارایه دهنده خدمات جامع حقوقی در راستای ارتقای سطح علمی و دانش افزایی و آشنایی با قوانین و مقررات صاحبان مشاغل کلیه مشاوره ها و راهنمایی های لازم را توسط وکلا و مشاوران حقوقی ارایه مینماید . آشنایی با قوانین و مصوبه های قانونی و امور اجرایی آنها و دریافت راهنمایی ها در خصوص امور حقوقی و دانشجویی ، تنظیم قرارداد های تجاری ، امور حقوقی شرکت ها ، امور ثبتی و حقوقی مالکیت صنعتی توسط کارشناسان و وکلا مؤسسه حقوقی آفرینش ممکن می باشد.
