شناسه کالا شناسه‌ای است که به مجموعه‌ای از خصوصیات یک کالا (از قبیل جنس، نوع، مدل، نام تجاری و نوع کاربری) و به عبارت بهتر شناسنامه کالا، نسبت داده می‌شود. این خصوصیات به ازاء هر کالا، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری دستگاه‌های تخصصی مربوطه استخراج می‌گردد. شناسه کالا، زبان مشترک تشریح کالا در فرآیند تجاری کشور به ویژه بین سامانه‌های الکترونیکی از قبیل سامانه جامع تجارت ایران، ثبتارش، پنجره واحد تجارت فرامرزی، بارنامه برخط، جامع انبارها و تدارکات الکترونیکی دولت خواهد بود.
شناسه کالا، کدی ۱۳ رقمی است که در واقع همان بارکد کالا است که از طریق آن هر کالایی در طبقه‌بندی مشخصی در سامانه شناسه کالا با این کد مورد شناسایی قرار می‌گیرد. این کد به صورت خاص و یونیک بر روی محصول نصب می‌شود و وجه متمایزی بین کالاهای قاچاق است که به صورت غیر قانونی وارد کشور شده‌اند. کد شناسه در سامانه شناسه کالا ثبت می‌شود تا در صورت نیاز شناخته شود.
بر اساس آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مطابق ابلاغیه وزارت صنعت، معدن و تجارت مورخ ۳۱/۰۳/۱۳۹۶ واردکنندگان اولین مشمولان این طرح بوده و تولیدکنندگان با فاصله زمانی چند ماهه مشمول دریافت شناسه کالا می‌گردند؛ کلیه فرآیندهای تجاری اعم از ثبت سفارش، ترخیص کالا، انبارش و حمل تنها با شناسه کالا امکان پذیر خواهد بود.
بدین منظور واردکنندگان و تولیدکنندگان کالاهای مختلف باید مطابق زمان بندی مشخص شده در دستورالعمل‌های مصوب، به سامانه شناسه کالا مراجعه و شناسه کالای مورد نظر خود را اخذ و بر روی بسته بندی کالا نصب نمایند.
واردکنندگان و تولیدکنندگان باید ابتدا در سامانه جامع تجارت ایران به آدرس www.ntsw.ir ثبت نام و با اظهار شماره کارت بازرگانی، شماره صنفی و یا معرفی شرکت، احراز صلاحیت نمایند و سپس جهت اخذ شناسه کالا، با همان نام کاربری و رمز عبور وارد سامانه شناسه کالا به آدرس www.cid.ntsw.ir گردند.
جدول زمان‌بندی الزام ثبت شناسنامه، جهت اخذ و نصب شناسه کالا برای ۱۲ گروه کالایی را می‌توان از سایت رسمی صنعت معدن و تجارت دریافت کرد.
امکان اینکه شناسه کالا، شناسه داخلی باشد وجود دارد، که توسط سامانه شناسه کالا به کاربر داده می‌شود. یا کد معتبر بین‌المللی مانند شناسه GTIN باشد و از آن‌جایی که این کد به عنوان کلید کد شناسنامه کالا است، با فراخوانی می‌توان از کالا استعلام گرفت. هر شرکتی باید برای همه مدل‌ها یا سایزهای یک کالا کد IRC یکتایی دریافت کند.
